zaterdag, november 11, 2017

't gaat om verbeeldingskracht


Onlangs in Kunsthal Kade in Amersfoort 'Vuur' gezien, een overzichtstentoonstelling van het werk van beeldend kunstenaar Maria Roosen (Oisterwijk, 1957). Een bijzondere tentoonstelling, veel borsten, billen, piemels en spermatozoïden, allemaal van glas. Niet pornografisch maar een oeuvre over leven, dood en vruchtbaarheid. Niet zo simpel allemaal, ze doet dan ook sterk een beroep op onze verbeeldingskracht, want daar gaat het per slot van rekening om in het leven. Om het oeuvre van Roosen beter te leren begrijpen, verwijst ze naar 'De rijke bramenplukker', een sprookje van Godfried Bomans (1913-1971) dat hij in 1947 schreef.

De rijke bramenplukker leefde lang geleden diep in het bos, en dacht dat hij de enige mens op aarde was. Op een gegeven dag klopt een reiziger aan de deur voor een overnachting waarvoor hij wil betalen. Als de bramenplukker van de schrik bekomen is, zegt hij dat dat niet hoeft, want hij is al rijk genoeg. Hij vertelt de verbaasde reiziger over zijn velden vol diamanten en parels, over zijn paleis met spiegels en zalen, en grote zuilen, en over plafonds van bewegend mozaïek. Dat wil de reiziger natuurlijk ook allemaal wel hebben, en hij haalt er gelijk nog meer mensen bij. Als ze even later allemaal voor zijn deur staan, vertelt de bramenplukker dat ze geluk hebben, want hij heeft nog nooit zoveel parels gezien als vandaag. Ze keken zich allemaal een slag in de rondte maar zagen niks, ze misten de verbeeldingskracht van de bramenplukker. De parels en diamanten bleken dauwdruppels te zijn, de zuilen bomen, de spiegels meren en het bewegende plafond de sterrenhemel. De mensen werden toen zo giftig dat ze de bramenplukker acuut hebben opgehangen.

Goed, verbeeldingskracht dus, daar gaat het om in het leven. Helemaal mee eens, maar iedereen heeft natuurlijk wel in meer of mindere mate z'n eigen verbeeldingskracht. Ik vond het verhelderend, dat ik met het sprookje van de rijke bramenplukker een beetje op weg geholpen werd om al die frivole en wulpse uitingen over leven, dood en vruchtbaarheid, waarin zij vuur als de verbindende factor ziet, enigszins te kunnen duiden. Dat mijn verbeeldingskracht evengoed toch nog ontoereikend is om het werk van Roosen goed te begrijpen maakt ook eigenlijk niet uit. Wat ik mij wel heel goed kan voorstellen is, dat het werken met glas een boeiend fenomeen is. Dat je met behulp van een stel zwetende glasblazers een mooie tentoonstelling kan samenstellen van jou werk, en er een goed verhaal bij hebt. Hoe dan ook, de kunst van Maria Roosen stemt mij sowieso tot nadenken, en dat is één van de belangrijkste criteria in de kunst!

Geen opmerkingen: