een genoeglijk avondje

Het was vrijdagavond in Brasserie 'Het Vliegerhuys' in Zwolle een gezellige boel. Tot onze verrassing hadden Simone en Wilco daar behalve voor hun zelf ook een plekje gereserveerd voor Roos, Daan, Andries, Annet, Joke en ondergetekende. We zaten er riant bij, met z'n achten aan een lange eikenhouten tafel, midden in de gelagkamer. Lekker eten en drinken in een sfeervolle ambiance van een oud voormalig patriciërshuis.

Het huis in de Nieuwstraat kent een lange geschiedenis. Het ligt in een noordelijke stadsuitbreiding van vóór 1329, waarbij de Kleine Aa als noordgrens fungeerde. Langs de binnenzijde van de Kleine Aa kwam een stadsmuur te liggen. De ouderdom van het pand Nieuwstraat 55 gaat zeker tot de 16de eeuw terug. Uit het pand is een haardsteen afkomstig uit ca 1552. Uit archiefonderzoek is gebleken dat het huis al in de 16de eeuw voorkomt. Het huis is later jarenlang in bezit van de familie Vos de Wael geweest. Deze familie was zeer
vermogend en bezat veel huizen in en rondom Zwolle. De familie Vos de Wael verkocht het huis in 1904 aan huisarts Jorritsma. Na Jorritsma werd het eigendom van Hans Jozef van Wiechen en werd het huis Van Wiechenhuis genoemd. In 1971 vertrok deze familie uit het huis. Het huis werd in de jaren 70 gerestaureerd. Na bewoond te zijn geweest door de Culturele Raad Overijssel is het in 1989 verkocht aan R. Vlieger. Deze vestigde er de Brasserie ‘Het Vliegerhuys’.

Een drie gangen menu, ofwel een Gravad-Lax van zalm, sinasappelcrème en wortel vooraf, waarna een roodbaars of coq au vin als hoofdgerecht en een chocolade dessert met ingemaakte kersen en een bolletje vanille-ijs als toetje. Het ging er bij iedereen in als koek, mede de bijpassende wijntjes! De heerlijke en gedenkwaardige uurtjes in Brasserie 'Het Vliegerhuys' hebben we rond een uur of tien afgesloten met een lekker bakkie koffie, waarna we de stormachtige avond weer indoken en ieder zijns weegs ging. Einde van een heerlijk door Simone en Wilco aangeboden dinertje in Zwolle. Bedankt, en als reeds gezegd, het was een genoeglijk avondje!

centrum in ander licht bezien

Het menselijk oog ziet in het donker vrij weinig wordt gezegd. En vergeleken met een kat bijvoorbeeld, is dat zeker zo. Aan de andere kant kan een beetje licht in de duisternis je dingen laten zien, die je overdag soms niet zou zien. Ik heb 's nachts veel op zee gezeild, als dan je ogen aan het duister gewend waren, viel me altijd weer op hoeveel er zelfs in de donkerste nacht nog te zien was. Zie o.m. ook mijn stukje 'hemelse duisternis' van 10 juli 2014. We woonden vroeger nabij de bosrand, met mijn kinderen ging ik daar vaak op zondagavond een wandelingetje maken in het donkere bos. Het donkere bomenbos noemden ze het. Dicht tegen me aangedrukt liepen ze dan heerlijk te griezelen, helemaal als ik er ook nog een passend verhaaltje van bijvoorbeeld Marten Toonder bij vertelde. Het werd niet voor niets het donkere bomenbos genoemd. Maar al was het nog zo donker, de boomstammen tekenden nog donkerder. En zo zagen we ze altijd wel staan, al leken ze volgens mijn kinderen vaak op hele enge wezens.

Licht en donker, een intrigerend spel, altijd al gevonden in welke vorm dan ook. Gisteravond, genietend van het lichtfestival in het centrum, moest ik ook een beetje denken aan de vloeistofdia's die ik vroeger vaak maakte op feestjes en partijtjes. Zie in mijn blogarchief 'vloeistofdia's' van 26 september 2006. Ether en ecoline of laserlicht, de verrassende metamorfoses in het lichtspectrum verandert een bekende plek in een boeiend en kleurrijk tafereel. De werkelijkheid in deze donkere tijd net even anders doen beleven. WAUW! Een mooi initiatief van Stichting Underground Harderwijk!

een kwestie van sensitiviteit

Gezien in 'Museum de Fundatie': a) Dutch Identity, over Nederlandse portretfotografie nu; b) Machteld, de muze van Karel Appel en c) Ans Markus, als ik jou was... Er was nog wel meer te zien, maar bij deze 3 exposities hebben we het even gelaten.

Dutch Identity, geeft aan de hand van zo'n honderdvijftig foto's van 25 Nederlandse topfotografen een boeiende diversiteit aan nationale fotoportretkunst te zien. Bizar vond ik de foto's van Martine Stig. In Koeweit fotografeerde ze vrouwen in burka. Geen gezicht te zien, is dat dan eigenlijk wel een portret?

Machteld, het monumentale en open portret van Karel Appel's grote liefde, dat hij in 1962 in olieverf op doek schilderde. Een jonge vrouw met stijl, een mannequin die van boeken hield, een anker in Appel's turbulente leven. In 1970 overleed ze, slechts 35 jaar oud.

Ans Markus, is iemand die zich misschien wel als geen andere hedendaagse kunstenaar in Nederland kan inleven in haar publiek, iemand die à priori bereid is zich te verplaatsen in de kijker en vanuit een oprechte betrokkenheid bij de medemens haar tekeningen, schilderijen en sculpturen maakt. Maar 'als ik jou was...' impliceert ook 'als jij mij was...' Met haar kunst zet zij zichzelf in een breder menselijk perspectief en geeft zij een stem aan gevoelens die iedereen bij zichzelf kan herkennen.

Ik probeer me in te leven en onderliggende emoties te begrijpen. Vrouwen gehuld in burka en windsels, letterlijk geen gezicht, versus een vrouw geschilderd in een weinig verhullende pose, vrijheid!? Maar wel met hoed en zonnebril. Gevoelens zijn niet zichtbaar, op geen enkel gezicht. Is dat de rode draad? Zo ja, waarom, en hoe moet ik daar dan mee omgaan?

jubileumfeestje in 3 bedrijven

Vijftig jaar samen op! Ondanks dat het met alle ups en downs verrassend snel gegaan is, verbaast het ons zelf toch nog elke dag. Het staat buiten kijf dat het in het leven een gedenkwaardige mijlpaal is. We werden met dit heuglijke feit zelfs door de burgemeester, die we totaal niet kennen, vanuit zijn bastion van bestuur en organisatie van harte gefeliciteerd. Hoewel we ons z.g. gouden jubileum aanvankelijk klein en rustig wilden vieren, is het door diverse omstandigheden een jubileumfeestje in drie bedrijven geworden. En dat hebben we, zeker achteraf gezien, prachtig gevonden. Eerst waren daar de bloemen, en de hartverwarmende felicitaties op de dag zelf begin september, zie in mijn blogarchief m'n stukje 'beide vijf decennia in de boot' van 3/9'15. Daarna hebben we begin oktober met onze kinderen en kleinkinderen een prachtig door hun zelf georganiseerd weekendje in Rotterdam gehad, zie m'n stukje 'verrassing op de kop van zuid' van 5/10'15. En zaterdag j.l. 16 januari hebben we in muziekpodium 'Estrado' ons jubileumfeestje voor familie en vrienden gehouden. (Zie o.a. 'Acte de présence op een party in H'wijk' in www.hodgepodge-harderwijk.nl).

Een feestje in drie bedrijven hebben we het maar genoemd, omslachtig, maar ook leuk natuurlijk. We hebben in ieder geval volop genoten van alles, en zijn blij dat het allemaal mede dank zij onze kinderen, familie en vrienden zo prachtig verlopen is. Daarom bij leven en welzijn op naar het volgende festijn!

de nationale waterhuishouding

Woensdagavond op tv '100 jaar droge voeten' gezien. Een interessant programma over een bijna vergeten ramp van precies een eeuw geleden. Op 13 en 14 januari 1916 leidde een stormvloed, gepaard met hoge waterstanden, tot een watersnoodramp in het gebied rondom de Zuiderzee. Middenin de nacht brak het water door de zwakke dijken en zette onder andere het eiland Marken (hoogteligging gemiddeld 1,1 + NAP) en een groot deel van Noord-Holland onder water. Tientallen mensen verdronken, huizen werden verwoest en veel vee kwam om. Het was destijds de aanleiding voor de ontwikkeling en uitvoering van de Zuiderzeewerken. Het spreekwoord zegt niet voor niets: 'Als het kalf verdronken is dempt men de put'. Een belangrijk onderdeel hiervan, de Afsluitdijk, werd in 1932 voltooid.

De meeste, zo niet alle plaatsen rond de toenmalige Zuiderzee werden in meer of mindere mate getroffen door de stormvloed. Bijna overal liepen de dijken over, en bij Nijkerk ontstond zelfs een dijkdoorbraak. In stadjes als Nijkerk (hoogteligging gemiddeld 1,3 m + NAP) en Harderwijk (hoogteligging gemiddeld 1,9 + NAP) stonden de straten blank.

Uit 'De Telegraaf' van 15 januari 1916: Storm en Watersnood in Gelderland.

In geen 30 jaar heeft men in Harderwijk van het zeewater zooveel last gehad als Donderdag, toen de storm uit het Noord-Westen het water met onbeteugeld geweld tot voor de muren, neen, tot in de straten opdreef, zoodat Vrijdagmorgen het grootste deel der stad geheel blank stond. Welke angstige uren hadden de menschen, vooral de buitenwonenden, des nachts reeds doorgebracht. Velen zaten met hun geheele hebben en houden op den zolder, terwijl anderen naar familieleden, die 'hooger' woonden, waren gevlucht.
De ten Westen der stad wonende boeren vooral, verkeerden in grooten nood; daar vluchtte men zelfs tot op de daken, om in grooten angst het oogenblik af te wachten, dat van buiten af hulp zou komen opdagen, om de menschen van hun koude en gevaarlijke schuilplaats weg te voeren. Te verwonderen is het, dat er nog niet meer vee verdronken is; de tijd ontbrak bijna, evenals bij een snel om zich heen grijpenden brand, om de beesten in veiligheid te brengen. Sommige boeren moesten enkele koeien en varkens missen; van kippen, konijnen en ander klein vee bleef niet veel over.
In Harderwijk was het een ontredderde toestand, daar zag men de brievenbestellers op een paardekar van het kantoor halen om hen naar de verschillende deelen der gemeente te brengen. Met ladders bracht men de menschen van hunne bovenwoningen naar beneden om hen dan naar een droger plaats te voeren. Alle scholen waren gesloten; geen enkele was te bereiken; er werd ook niet aan gedacht, want er was buiten veel te veel te zien voor de jeugd, die zulke gevallen gewoonlijk van den vermakelijksten kant opneemt.
Tegen den middag was het water zoover gezakt, dat de straten weder begaanbaar waren. Eenige huisjes aan de haven leden veel schade, doordat in de nabijheid liggende boomen aan het drijven geraakt waren en met de gevels in aanraking kwamen, die daardoor voor een groot deel werden stukgeslagen. Tegen 12 uur des middags kwam Prins Hendrik zich per auto van de zaak op de hoogte stellen.
De spoorlijn tusschen Voorthuijzen en Nijkerk is gedeeltelijk zoo diep onder water gezet, dat de treinenloop gestaakt moest worden. In de omstreken van laatstgenoemde plaats moeten duizenden stuks vee in de stallen verdronken zijn.

Na de Zuiderzeewerken kwamen na de watersnoodramp van 1953 de Deltawerken. Daarmee leek Nederland de strijd tegen het water grotendeels gewonnen te hebben. Maar ook met de Deltawerken zal ons land in de toekomst het niet meer droog houden. Door de opwarming van de aarde zal het waterpeil van de zee stijgen. Zonder ingrijpen is de kans reëel dat er veel slachtoffers vallen. De Flevopolders bijvoorbeeld liggen nu gemiddeld op 3,1 m - NAP. Deltaplan 2 moet Nederland daarvoor beschermen. Dijkverzwaring, verruiming van stroombedden, ophoging en verbreding van de Noordzeekust, en aanleg van waterreservoirs zijn enkele onderdelen van het Deltaplan 2. Ik las ergens dat de jaarlijkse kosten tussen nu en 2050 worden geraamd op €.1,3 tot €.1,9 miljard. We weten uit ervaring dat dit veel meer gaat worden, maar we weten tenminste ook waar onze belastingcenten aan worden besteed. Een goeie zaak, en gezien de vroegere ervaringen op het gebied van de waterhuishouding in Nederland, heb ik het daar graag voor over. We moeten er alles aan doen wat binnen ons vermogen ligt, om nieuwe watersnoodrampen te voorkomen. We kunnen het ons niet nogmaals veroorloven de put pas te dempen als het kalf verdronken is!

katapult, pijl en boog, gamen

Een katapult is verboden wapentuig, nu maar vroeger ook al. Toch had ik vroeger op de lagere school vaak een katapult op zak. En ik was niet de enige, het was onder de jongens in de klas min of meer gemeengoed. Zo'n ding was trouwens snel gemaakt. Je struinde even langs een ligusterhaag, totdat je een mooie en gelijkmatige Y-vormige tak zag zitten. Even het zakmes erbij, en dat was dat. De elastieken sneden we uit een oude fiets- of auto-binnenband. Liefst uit de laatste, want die had een grotere spankracht. En om het kiezelsteentje in te klemmen sneden we uit een oude schoen het leren lipje dat onder de veters zit. Het één en ander werd op de juiste manier met elkaar verbonden, en klaar was de katapult. We schoten op van alles en nog wat in de verte. Af en toe schoten we zelfs een arm vogeltje uit de boom, waar we achteraf dan weer spijt van hadden. Maar favoriete doelwitten waren de porseleinen isolatoren aan de destijds nog alom aanwezige bovengrondse elektra-leidingen. Het plaatselijke gezag heeft ons op de fiets menigmaal op de hielen gezeten.

Een ander schiettuig waar we tijdens onze vechtspelletjes vaak plezier aan beleefden, was pijl en boog. En ook die maakten we zelf. Een stevige wilgentak werd met een stuk vliegertouw onder spanning gezet, en klaar was de boog. De pijlen maakten we van rietstengels, met aan het eind een stukje vlierhout. Het mooie was, dat we aan het maken van onze tuigen minstens zoveel plezier beleefden als aan het spel zelf!

De tijden zijn veranderd, we leven niet meer in de jaren vijftig. De jeugd van nu zit veel te gamen, volgens mij erg veel te gamen! Elektronische vechtspelletjes spelen op de computer. Niks mis mee lijkt me, zolang het niet tot een verslaving leidt. Maar op jonge leeftijd dag in, dag uit, urenlang op je krent achter de pc zitten, lijkt me op termijn niet gezond voor lijf en leden!

in kunstenaarsdorp Nunspeet

Het Noord-Veluws Museum in kunstenaarsdorp Nunspeet brengt ons regelmatig in contact met de schilderkunst die ruwweg tussen 1885 en 2000 op de Noord-Veluwe gemaakt werd. Exponenten in deze zijn kunstschilders als Ben Viegers (1886-1947), Arthur Briët (1867-1939), Jos Lussenburg (1889-1975), Chris ten Bruggen Kate (1920-2003), Willy Martens (1856-1927), Edzard Koning (1869-1954), Jan van Vuuren (1871-1941), Cor Vrendenberg (1911-1994) en Jaap Hiddink (1910-2000). Gisteren hebben we er werk van Chris ten Bruggen Kate gezien.

Chris ten Bruggen Kate bezocht na de Mulo in Utrecht een korte tijd de Zeevaartschool in Den Helder. Dat was kennelijk niet zijn ding, want in 1937 ging hij als 17-jarige in de leer bij de kunstschilder Hendrik Willem de Jong (1876-1950) in Nunspeet. Uiteindelijk vestigde Chris Ten Bruggen Kate zich permanent in Nunspeet. Hij is bekend geworden als kunstschilder, aquarellist en tekenaar van landschappen, figuurvoorstellingen en stillevens. Geïnspireerd door werk van o.a. Carel Willink (1900-1983) en Pyke Koch (1901-1991) wordt het latere werk van Chris gekenmerkt door een magisch realistische stijl. Verder werkte ten Bruggen Kate in Nunspeet onder andere met de Nunspeetse kunstschilders Jaap Hiddink, Jos Lussenburg en Cor Vrendenberg en gaf hij schilderlessen aan de Vrije Academie Nunspeet.

Maar als Chris van het magisch realisme maakte hij naam. Winterse landschappen vaak, met een vreemde geheimzinnige lichtval, sereen en stil. Geen levend wezen te bekennen, nergens beweging, enkel een haast desolate stilte die als een watten deken over het landschap hangt. En toch is de lucht geladen, de spanning spat van het doek. Gebiologeerd sta je te kijken, wie weet wordt de magie onverwacht verbroken door een plotselinge beweging. Gestileerde landschappen! Chris schijnt eens gezegd te hebben: Alles wat ik lelijk vind laat ik gewoon weg! Een leeg landschap is mooier en geeft ruimte voor sfeer. Een typering waar ik me wel in kan vinden. Hoe dan ook, ik vond het een prachtige expositie. Eén van de mooiere tentoonstellingen die ik de laatste tijd in musea gezien heb!

Wat mij overigens ook raakte, waren de zelfportretten van Chris en zijn vrouw Lenie, en de naaktstudies van Chris, waarbij zijn vrouw figureerde. Confronterend ook, de vergankelijkheid van de mens in beeld, opgaan, blinken en verzinken.

veel embouchure en vibrato in

In combinatie met het volume van de klank en de dynamiek, kan met het embouchure zowel de kleur als de toonhoogte van het geluid binnen bepaalde marges worden gevormd en zo nodig worden gecorrigeerd. Het vibrato kan een zangstem of instrument warmer doen klinken. Bij een samenspel van zangers en/of muzikanten kan het individuele vibrato bijdragen tot een betere versmelting in het geheel van klanken. Beetje gezocht misschien, maar je kan dus eigenlijk zeggen dat embouchure en vibrato instrumenten zijn die een harmonieus samenspel in meerdere opzichten kunnen bevorderen!

Ik wens iedereen optimisme toe in 2016 en veel embouchure en vibrato, het is volgens mij de enige weg vooruit. In het bijzonder voor degene die het in het afgelopen jaar heel moeilijk hadden. Laten we met z'n allen moed en kracht putten uit het nieuwe begin!