zaterdag, december 31, 2016

Genoeglijk eindejaarsweekje.


He he, nog even wat oliebollen wegwerken en een flesje champagne ontkurken en dan zit het erop.

Harderwijk op 1e kerstdag thuis, samen met onze zoon aan de biefstuk met rode wijnsaus en nog veel meer lekkers.

Harderwijk, bij Christa op 2e kerstdag, en ook met z'n vijfjes was het oergezellig,  

met mooie cadeautjes en gein met een malle gezicht effecten-app.

Zwolle, bij Simone en Wilco, alle hens aan tafel op de door hun onlangs geïntroduceerde 3e kerstdag,

en na het heerlijke diner lachen om die brutaal maar vrolijk gepimpte kunst aan de muur. 

Zo, vanavond kunnen we eindelijk gaan afronden. Nog even een paar oliebollen wegwerken en een flesje champagne ontkurken bij Jeannette en Geert, en dan zit ijs en weder dienende ook de laatste week van 2016 erop. De restantjes van sinterklaas, verjaardag en kerst zijn al zo goed als weggewerkt, na vanavond kunnen we dus ter faveure van onze garderobe uitrusting eindelijk aan de broodnodige nieuwe lijn gaan werken. Ik ga niet speculeren op wat ons het nieuwe jaar allemaal brengen kan, dat is koffiedik kijken. Maar ik heb net nog 'Het Menselijk Geluk', een gedichtje van Willem Wilmink (1936-2003) gelezen, daarom ga ik morgen sowieso blijmoedig van start! Het dichterlijk kleinood van Wilmink gaat als volgt:

woensdag, december 28, 2016

een legendarische rockband...


Afgelopen maandagavond, op 2e kerstdag, op tv naar een documentaire over The Rolling Stones in Zuid-Amerika gekeken. Een tour dit jaar langs 10 Latijns-Amerikaanse steden en Cuba, waar ze in Havana voor 1,2 miljoen mensen hebben opgetreden. Altijd weer fascinerend om mee te maken, zo'n energiek live optreden van The Rolling Stones, bovendien kregen we ook nog een min of meer intiem kijkje in de wereld van de Stones. Bekende plaatsen en oude vrienden worden opgezocht. Praktisch elk concert werd voorafgegaan door een bezoek aan lokale muzikanten die hun eigen versie van een Stones-nummer ten gehore brachten. En er waren sprankelende anekdotes, voornamelijk verteld door Mick Jagger (26/7'43) en Keith Richards (18/12'43). Maar we zagen ook een bijzondere ontmoeting tussen Ron Wood (1/6'47) en een collega-kunstenaar, een mooie ontmoeting drijvend op non-verbale communicatie. Maar het historische optreden op het tot voor kort nog zo geïsoleerde eiland Cuba, 'The Rolling Stones - Havana Moon' genoemd spande de kroon. De energieke wisselwerking tussen de band, met zijn immer rustige en evenwichtige drummer Charlie Watts (2/6'41), en 1,2 miljoen enthousiaste bezoekers, het bruiste, het zinderde. Ik heb zelf ook een aantal optredens van de Stones meegemaakt waarbij het dak er bij wijze van spreken afging, maar dit was in alle opzichten van een ongekend niveau. Prachtig, 'The Rolling Stones' zijn misschien wel oud, maar bij lange na nog niet versleten!





En dat ze nog lang niet versleten zijn, bewijst ook hun onlangs uitgebrachte album 'Blue & Lonesome' maar weer eens. En ook dat Mick Jagger behalve zingen fantastisch mondharmonica kan spelen, prachtig! 'Blue & Lonesome' is het eerste studioalbum van de band in tien jaar. In slechts drie dagen nam de band het hele album op dat terug gaat naar het begin en hun passie voor de blues. Bluesmuziek is altijd het hart en de ziel geweest van The Rolling Stones, verklaart de band op hun website.

maandag, december 26, 2016

KerstKookConcert in de polder


Een Kerst-Kook-Concert van 'The Voice Company' o.l.v. dirigent Robert Bakker en topkok Paul Fagel in de 'Lichtbron', een kerkgebouw aan de Pauwenburg in Lelystad. Geen idee wat en hoe we ons het één en ander moesten voorstellen, maar dat wilden we weleens meemaken. Temeer ook omdat een vriendin van ons al jaren haar beste beentjes voorzet in de altensectie van 'The Voice Company'. En zo kon het gebeuren dat we afgelopen vrijdagavond in een bijna volle kerk vol verwachting zaten te wachten op de dingen die gebeuren gingen. Om te beginnen diende het groot-, klein- en kinderkoor van 'The Voice Company' zich aan. Nadat iedereen met veel geschuifel zijn of haar plek op het podium had ingenomen, kwamen onder luid applaus de heren Bakker en Fagel binnen, het feest kon beginnen!

Allereerst werd met veel enthousiasme het lied 'Komt allen tezamen' gezongen door zowel koor als publiek, de kop was eraf! Vervolgens kregen we van beide heren vanachter een vóór het koor opgesteld provisorisch kookeilandje, tekst en uitleg over de gang van zaken. Waarbij de flamboyante dirigent Robert Bakker (Sweelinck Conservatorium Amsterdam) de algehele leiding had. Middels op de muur geprojecteerde camerabeelden kon iedereen in de zaal alle verrichtingen van beide heren achter het kookeilandje volgen. Paul Fagel (73), de vorig jaar nog tot 'Ridder in de Orde van Oranje Nassau' gekroonde voormalige eigenaar en topkok van 'Het Arsenaal' in Naarden, had uiteraard de leiding over de verrichtingen achter het kookeilandje. Maar kennelijk hadden ze besproken dat Robert Bakker de amuse mocht maken. Onder grote hilariteit zagen we hem knoeien met casselerrib en nog ietwat te zachte roomkaas. Dirigeren gaat hem toch beter af, maar goed, de smaak was prima. De eerste ronde zat erop, tijd voor een lied! Daarna kwam de 1e gang en wel 'Zeebaars met sauce vierge', de heerlijke geur die zich door de kerk verspreide deed me watertanden. Maar er was te weinig voor iedereen, een enkeling kon slechts proeven, ik behoorde niet tot de uitverkorene, jammer. Misschien moet ik toch maar weer eens gelovig worden. Daarna was het weer tijd voor een lied van het koor en een samenzang, deze keer 'Eer zij God in onze dagen'. En zo ging het verder, het was af en toe behoorlijk improviseren op het tweepits kookeilandje, maar het was een leuke en humoristische les in lekker koken. En het koor zong de sterren van de hemel! Gezamenlijk werd er nog 'Nu zijt wellekome' en 'We are the world' gezongen. En na afloop kon iedereen in de hal bij de uitgang nog een lepeltje heerlijke 'Mousse au Chocola' nemen. Het was alles bij elkaar genomen een beetje rommelig maar gezellig avondje!




Boodschappenlijst (voor 4 personen)
PAUL FAGEL KERSTMENU 2016 - Bereidingswijzen

amuse: Casselerrib met roomkaas en ananas


Voor 4 personen: Besmeer 4 plakjes casselerrib royaal met verse roomkaas met ananas. Rol de plakjes op zodat er 4 rolletjes ontstaan. Zet deze in de koelkast tot gebruik. Half uur voor gebruik: Snijd de rolletjes op 5 plekken diagonaal door. De 2 buitenkanten zijn de afsnijdsels en mag de kok(kin) opeten. De overgebleven 4 mooie ovale stukjes in een stervorm op een schoteltje leggen. Heerlijk met een champagne-achtige drank.

1e gang: Zeebaars met sauce vierge

Bak de zeebaars op de velkant in wat gewone olijfolie + roomboter. Langzaam bakken op laag vuur gedurende ca. 5 minuten. Eventueel nagaren in de oven bij 150 à 160 graden gedurende ca. 2 minuten. Om de Sauce Vierge te maken eerst de kerstomaatjes in vieren snijden. De zachte kern in een steelpannetje doen en het overgebleven vruchtvlees in blokjes snijden en apart houden. 1 dl kippenbouillon en ½ dl olijfolie extra vierge bijvoegen in het steelpannetje. Verwarm dit alles een paar minuutjes, maar laat de saus niet koken. Vervolgens met de staafmixer de saus glad maken. Voeg tenslotte 1/3 bos gehakte dragon, 10 blaadjes gehakte basilicumblaadjes en de apart gehouden blokjes tomaat toe. De saus is nu klaar en kan samen met de zeebaars worden opgediend. Lekker met wat gewokte spinazie of wat gekookte worteltjes met een klontje boter. Drink er een droge witte wijn bij.

2e gang: Eendenborst met sjalottensaus

Eerst de velkant van de eendenborstfilets met een scherp mes kruislings inkepen. (niet het vlees insnijden) Bak de filets op de velkant in een heel klein beetje gewone olijfolie. Eerst op hoog vuur, daarna het vuur zachter zetten. Goed naar de randen van de filets kijken. Als daar de garing doortrekt de filets omdraaien en nog 1 minuut bakken op de andere kant. Vervolgens het vlees uit de pan nemen, even laten rusten en vervolgens in mooie plakjes snijden. Voor de Sjalottensaus eerst 5 sjalotten pellen en fijn snipperen. In een pannetje met wat boter aanzetten en vervolgens afblussen met 1 glas rode wijn en een scheutje port. Laat dit alles inkoken tot een vierde; de sjalotjes zijn dan gaar. Voeg 200 ml kalfsfond toe en laat het geheel goed doorkoken. Doe er een klontje boter bij (ca. 15 gram) en eventueel nog wat zout en peper. De saus is nu klaar om samen met de een opgediend te worden. Lekker met aardappelpuree en broccoli. Drink er een mooie rode wijn bij, bijvoorbeeld een Merlot.

3e gang: Briepakketje met peren/vijgencompote

Verwarm de oven voor op 200 ºC. Snijd de brie rond tot een cirkel. Smelt 50 gram boter en bestrijk 4 vellen filodeeg ermee. Leg de vellen filodeeg kruislings op elkaar in een met bakpapier beklede taartpan of andere bakvorm. Leg de brie in het midden. Schep een lepel appelstroop in het midden en vouw de vellen naar elkaar. Bak het briepakketje in de oven in circa 15 minuten goudbruin en krokant. Voor de peren-vijgencompote eerst de boven- en onderkant van de peper verwijderen. Wrijf de peper tussen de handen zodat de pitjes eruit vallen. Snijd de peper in ringetjes. Verwijder de steeltjes van de vijgen en snijd 3 verse en 3 gedroogde vijgen in blokjes. Schil en halveer 1 handpeer, verwijder het klokhuis en snijd de peer in blokjes. Smelt een klontje roomboter in een pan en fruit de peer, vijgen, peper en 1 steranijs circa 2 minuten. Blus af met 100 ml witte wijn en kook circa 4 minuten door. Roer 1 eetlepel maïzena aan met een beetje witte wijn en bind de massa tot compotedikte. Serveer de perenvijgencompote warm of koud bij de brie.

4e gang: Mousse au Chocola

Breek 200 gram chocoladereep (72% cacao) in stukjes en smelt deze au bain marie. Voeg een half kopje espressokoffie of andere sterke koffie toe en roer goed door. Maak een bak of kom goed schoon met citroen, spoel om met water; NIET droog maken met een doek. Sla hierin 2 eiwitten op. Vervolgens 1/8 liter slagroom stijf kloppen samen met 2 theelepels suiker. Eiwitten en slagroom luchtig “vouwen” om de gesmolten chocolade met een spatel. Eventueel opdienen met vanille-ijs en/of een klein taartje.

zaterdag, december 24, 2016

omstreden Windpark Fryslân!


Het IJssel- en Markermeer is één van de grootste, zo niet de grootste zoetwatergebieden van noordwest Europa. Het is Nederlands grootste habitat van allerlei dieren, planten en organismen, internationaal erkend als Wetland en Vogelrichtlijn-gebied, cultuurhistorisch erfgoed, een schitterend natuurgebied en de enige nog open plek met grandioze vergezichten! Dat met het één en ander niets teveel is gezegd kan en wil ik graag beamen, mijn halve leven heb ik er in mijn zeilbootje op rondgezworven. Een uniek gebied! Aan het gebied wordt echter op meerdere fronten op allerlei manieren geknabbeld o.a. middels landaanwinning hier en daar en plaatsing van windmolenparken.

Om marktpartijen te stimuleren om windparken te bouwen geeft het rijk subsidie. De Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE) heeft het karakter van een garantieregeling. De SDE subsidieert de productie van duurzame elektriciteit. Dat er door deze regeling vele happige en bouwlustige marktpartijen zijn is inmiddels wel duidelijk. Het voorlopig nieuwste plan werd op 4 maart j.l. door ministers Kamp en Schultz van Haegen gepubliceerd t.w. 'Windpark Fryslân'. Een groot windmolenpark op 6 kilometer voor de kust van Makkum, bestaande uit 89 windturbines, met een hoogte van 180 tot 200 meter en een opgesteld vermogen van circa 320 MW. Het park strekt zicht grofweg vanaf de Afsluitdijk 12 kilometer uit, richting Hindeloopen, en vanaf Kornwerderzand 6 kilometer richting Breezanddijk. Met alle begrip voor de noodzakelijke energietransities, is een dergelijk plan op deze locatie in meerdere opzichten rampzalig. Een breed front van IJsselmeervereniging, Vereniging Natuurmonumenten, Vereniging it Fryske Gea, de Waddenvereniging, Stichting Don Quichot, Vogelbescherming Nederland, het Watersportverbond, Vereniging Beroepschartervaart, de Vereniging van Toerzeilers en Jan Rijswijk (charterschipper De Vlieter) heeft dan ook beroep aangetekend bij de Raad van State, waarin ze zich keren tegen de realisatie van 'Windpark Fryslân' op genoemde locatie.



Het beoogde windpark maakt in feite 'het hek van windmolens' om het IJsselmeer compleet. In het beroepschrift wordt gewezen op een hele reeks van wettelijke gebreken en onvolkomenheden in de vergunningen, goedkeuringen en toestemmingen. Van belang hierbij zijn ook de bepalingen voor het opruimen van de turbines en kabels na afloop van de vergunningstermijn. Verder worden bezwaren aangevoerd op het gebied van schade aan landschap en cultuurhistorie, de recreatievaart en het toerisme. Vooral gaat het beroep uitgebreid in op de zeer nadelige effecten voor een hele reeks van vogelsoorten. Het beroep volgt een reeks van verschillende wettelijke invalshoeken en procedures waaronder de bepalingen van de Crisis en herstelwet, de wet op de Ruimtelijke Ordening, de Omgevingswet, de Flora en Faunawet, de Natuurbeschermingswet en de Wet beheer Rijkswaterstaatswerken. Het beroep wordt nog nader onderbouwd met een Second Opinion onderzoek van bureau Alterra (Wageningen University and Research), waarin vooral de gevolgen in relatie tot Natura 2000 in een nieuw daglicht worden gesteld.

Ik hoop dat het aangetekende beroep soelaas biedt, en plan 'Windpark Fryslân' voor deze locatie in de ijskast verdwijnt. Als gezegd, er moet volgens de noodzakelijke energietransities in deze contreien wat gebeuren, helemaal wanneer Nederland volgens plan in 2020 één van de duurzaamste landen van Europa wil zijn. Gelukkig wordt er onderzoek gedaan naar alternatieve methoden om duurzame energie op te wekken, niet alleen middels wind, maar vooral ook door zon en water. Maar niet genoeg, meer subsidie naar onderzoek i.p.v. naar bedrijven die al die windmolens exploiteren zou soelaas kunnen bieden. Wat te denken van b.v. een getijdencentrale in de Afsluitdijk.

donderdag, december 22, 2016

...snelweg naar het geheugen


Vanmorgen was het daar weer eens, heel even maar die geur, een vlaag, een flard van een vlaag was het, meer niet. Maar in één klap was ik terug in mijn kindertijd en stond ik in een kerstvakantie naast mijn oma achter het fornuis, knappend vuur, kookringen, pook en rook. De heerlijke geurvlaag van gebakken spekjes die ik vanmorgen ergens op straat opving, bracht mij vele decennia terug in de tijd. Van het ene op het andere moment was ik een jongetje van amper tien jaar, dat graag vuurtje stookte en als zodanig vaak oma hielp met het op peil houden van de temperatuur in het kookfornuis. Altijd weer bijzonder, oude herinneringen die via de neus worden opgeroepen. Trouwens een eeuw geleden al schreef Marcel Proust, een Franse intellectueel, dat de snelste weg naar het geheugen in het bijzonder via de neus loopt. Zintuiglijke herinneringen worden ze genoemd.

woensdag, december 14, 2016

Bob, a peintre de la couleur!!!


De tentoonstelling 'Schoonheid te koop.Kunsthandel Frans Buffa & Zonen 1790-1951' in het Singer Museum in Laren is nog tot en met 8 januari 2017 te zien. Een leuke tentoonstelling over de Italiaanse prentenverkoper Francesco Buffa, die zich in 1790 vestigde in de Amsterdamse Kalverstraat. Meer dan 150 jaar heeft deze kunsthandel een stempel gedrukt op de smaak van het Nederlandse publiek. Menig kunstenaar is door Buffa middels een solotentoonstelling extra onder de aandacht gebracht. De tentoonstelling geeft inzicht in de dagelijkse gang van zaken in een kunsthandel. De diversiteit aan relaties tussen de handelaar, kunstenaars en klanten loopt als een rode draad door de tentoonstelling. Nogmaals een leuke tentoonstelling maar toch had ik het ook vrij snel gezien, ik was meer nieuwsgierig naar de tentoonstelling van Bob ten Hoope elders in het museum.



Een verkoop-tentoonstelling van nagelaten werken van de bekende Gooische kunstenaar Cornelis Jan (Bob) ten Hoope (1920-2014), waarvan een groot deel van de opbrengst ten goede zal komen aan de nieuwbouw van Singer Laren. Dat is mooi, maar de expositie is toch bovenal ook een hommage aan de veelzijdige kunstenaar, bekend om zijn aquarellen, etsen en schilderijen van portretten, naakten, café-scènes, bloemen en Franse landschappen. Een veelzijdig kunstenaar dus, hoewel de grote hoeveelheid naakten aan de muur op het eerste gezicht anders deed vermoeden. Maar dat is te danken aan de 'Stichting Vrienden van Bob ten Hoope', die de tentoonstelling hebben samengesteld. Ze hebben volgens eigen zeggen een gevarieerde selectie uit het oeuvre van Ten Hoope gemaakt, maar het aantal naakten had in de expositie volgens mij de overhand. Zijn voorliefde ging trouwens ook uit naar het schilderen van naakten. 'Het grote naakt Eve' uit 1947, een olieverf op doek van 181 bij 89 cm waarmee hij zijn academietijd afsloot, heeft vele jaren in zijn atelier gehangen. Het wordt beschouwd als het oermodel van de naakten die hij in de loop der jaren heeft geschilderd. De ongedwongenheid en natuurlijke houding van het model, symboliseert de wijze waarop hij zijn modellen liet poseren. In de naakten die hij sindsdien, veelal in de open natuur, schilderde is te zien dat ze de grens van schaamte aardig voorbij zijn. Stuk voor stuk werken van hoog niveau in een stijl, die de veelzijdige kunstenaar zelf 'sursensualistisch tot impressionistisch' of 'expressionistisch' noemde.

donderdag, december 08, 2016

Vincent v Gogh's pied-à-terre


Om het 'Kröller-Müller Museum' het pied-à-terre van Vincent van Gogh (1853-1890) te noemen is misschien wat gezocht, maar toch, met ruim 180 werken van zijn hand is de locatie op de Veluwe wel zijn tweede kunsthuis. De meeste werken van hem vind je uiteraard in het 'Van Gogh Museum' in Amsterdam, maar het 'Kröller-Müller Museum' mag er ook zijn. De tentoonstelling 'De vroege Van Gogh' bestaande uit ruim 120 werken uit zijn Nederlandse periode tussen de jaren 1880 en 1885, vond ik in ieder geval zeer de moeite waard om te zien. Boeiend hoe van Gogh zichzelf in die jaren ontwikkelde middels eindeloze kijk-, teken- en schilderoefeningen, knap hoe hij de sfeer van zijn omgeving weet te visualiseren. Een beleving die in 'De vroege Van Gogh' ook wordt weerspiegeld in de prachtige zwart-wit foto's van de Rotterdamse fotograaf Henri Berssenbrugge (1873-1959). Bizar eigenlijk dat Vincent van Gogh in de slechts 10 jaar dat hij kunstenaar is geweest, ruim 2000 werken heeft gemaakt, waarvan hij er tijdens zijn leven volgens Bartjens maar één heeft weten te verkopen voor ongeveer 299 gulden! Of dit waar is betwijfel ik eerlijk gezegd een beetje, maar het zou kunnen kloppen, want hij stierf zo arm als een kerkrat. Ik vraag me trouwens weleens af, of de tobberige Vincent wel gelukkig zou zijn geweest, als hij zijn werk tijdens zijn leven al voor miljoenen had kunnen verkopen.

Behalve 'De vroege Van Gogh' was er in het in 1938 geopende levenswerk van het puissant rijke echtpaar Anton en Hélène Kröller-Müller (resp. 1862-1941 en 1869-1939) ook nog werk te zien uit de Franse periode van Vincent van Gogh. Verder waren er tentoonstellingen te zien als o.m. 'Art Rocks Musemronde' en 'Move On' met sculpturen van kunstenaars als Gerrit van Bakel (1943-1984), Tom Claassen (1964), Constant (1920-2005) en vele anderen. En van de Noord-Hollandse kunstenares Jos Kruit (1945) waren er beelden en reliëfschilderijen te bezichtigen. Hoewel we met laatst genoemde exposities nog een hele tijd in het museum hadden kunnen doorbrengen, hebben we dat niet gedaan. Verder dan een bezichtiging in vogelvlucht van al dit fraais zijn we niet gekomen. Buiten lonkte het mooie winterweer en een wandeling door de uitgestrekte beeldentuin. Eigenlijk een buitenzaal van het museum van 25 ha, en daarmee volgens het KMM één van de grootste moderne beeldentuinen van Europa. Er staan ruim 160 sculpturen van beeldbepalende kunstenaars, van Auguste Rodin tot Henry Moore, van Jean Dubuffet tot Joep van Lieshout. Prachtig allemaal. Bij de achteruitgang aangekomen zijn we op een witte fiets, buiten de beeldentuin om, naar het 'Kröller-Müller Museum' terug gefietst.

maandag, december 05, 2016

over Rik Wouters en zijn muze


De film 'Le testament amoureux de Nel' die we in 'Museum Flehite' zagen, begint in 1960. Daarin schrijft de dan 74 jarige Nel, vrouw van de reeds in 1916 op 34 jarige leeftijd overleden Belgische schilder en beeldhouwer Rik Wouters (1882-1916), brieven waarin ze getuigt over de liefde van haar leven. Een aangrijpend epos over hun jonge leven samen, dat door de traumatische gevolgen van de Eerste Wereldoorlog en de fatale ziekte van Rik in de kiem werd gesmoord en afgebroken. Nel die zelf pas 55 jaar later overleed, in 1971, was zijn alles, vrouw, muze en model voor de vele tekeningen, schilderijen en sculpturen die hij maakte. De tentoonstelling 'Rik Wouters & Nederland' in het 100e sterfjaar van de Belgische kunstenaar, gaat hoofdzakelijk over de laatste jaren van zijn leven. Hij verbleef toen in Amersfoort, Kamp Zeist en Amsterdam. We hebben naast min of meer bekende schilderijen en sculpturen, vooral veel werken gezien die niet of zelden in het openbaar te zien zijn geweest. Een boeiende en als gezegd aangrijpende tentoonstelling van een veel te jong gestorven talentvol kunstenaar!

zondag, december 04, 2016

ultieme non-stop solozeilrace II


Zondag 6 november a.s. om 13.00 uur plaatselijke tijd gaat de 8e VendéeGlobe vanuit Les Sables d'Olonne van start, schreef ik j.l. 4 november in mijn stukje 'ultieme non-stop solozeilrace I'. Nu, 4 december, precies een maand later zitten de koplopers al bijna bij Kaap Leeuwin, het meest zuidwestelijke puntje van het Australische continent. Met nog 13853,1 nm van de 24393,41 nm (kortste theoretische route) te gaan, zitten ze al zowat op de helft! De twee koplopers doen kennelijk aan stuivertje wisselen. Dan weer ligt de Britse zeiler Alex Thomson (1974) op kop met zijn 'Hugo Boss', dan weer de Franse zeiler Armel Le Cléac'h (1977) met zijn 'Banque Populaire'. Momenteel ligt Armel Le Cléac'h 39,7 nm voor op Alex Thomson, peanuts, de nummer 3 in de race ligt 596,4 nm achter op nummer één, en Pieter Heerema, de enige Nederlander in de race met zijn 'No Way Back' zelfs 4499,4 nm! Als de nummer 22 in de race en op twee plaatsen na hekkensluiter, moet hij de lengtegraad van Kaap de Goede Hoop nog bereiken, terwijl de koplopers de zuidelijke Indische Oceaan al bijna weer achter zich laten. Evengoed petje af voor de 65 jarige Nederlander!

Want meedoen met de VendéeGlobe is sowieso al een prestatie van niveau. De race is zwaar, heel zwaar, vijf deelnemers hebben tot nu toe al om de één of andere reden moeten opgeven. De spectaculaire video die de Franse Marine onlangs van de 2 koplopers in de zuidelijke Indische Oceaan nabij de eilandengroep Kerguelen heeft gemaakt spreken wat mij betreft boekdelen. Het is de eerste keer in het 27-jarig bestaan van de VendéeGlobe, dat er opname zijn gemaakt in dit verlaten ruige deel van de oceaan. De boten gaan harder dan 20 knopen, bij een wind van 25-30 knopen.

vrijdag, december 02, 2016

kunst in RMT, MORE en Oene


Onlangs met J en mijn beide zussen naar Rijksmuseum Twenthe in Enschede geweest. Aanleiding tot dit bezoek was de tentoonstelling 'Eindelijk! De Lairesse'. Volgens Gregor J.M. Weber, hoofd beeldende kunst van Rijksmuseum Amsterdam en samensteller van 'De late Rembrandt', was Gerard de Lairesse (1641-1711) in de laatste decennia van de 17de eeuw de belangrijkste schilder in de Nederlanden. De belangrijkste schilder van onze Gouden Eeuw dus, niet ná Rembrandt maar náást Rembrandt. Of dat zo is waag ik eerlijk gezegd een beetje te betwijfelen, maar dat het prachtige werken zijn staat buiten kijf. Dat hij bij de grote massa in de Nederlanden een beetje uit beeld is geraakt, zou volgens Bartjens te wijten zijn aan het feit dat zijn werken te Frans en te classicistisch waren, niet Hollandsch genoeg dus. Maar door de echte liefhebbers zijn zij nooit vergeten, daarom wil Rijksmuseum Twenthe o.a. middels deze tentoonstelling de Lairesse de plek terug geven die hij verdient. Een loffelijk streven wat mij volkomen terecht lijkt.

Behalve de Lairesse was er ook de tentoonstelling 'Silvia B. - of beauty and doubt' te zien. Over schoonheid en twijfel, hybride creaturen die het midden houden tussen mensen en dieren, kinderen en volwassenen of mannen en vrouwen. ‘Zodra je twijfelt aan iets, begint het echte denken‘ is het credo van Silvia B. (1963). Dat kan je wel stellen, haar uiteenlopende fascinaties kwamen in een zeldzame verzameling mens- en dierlijke curiositeiten tot uiting. De tegenstelling mooi en lelijk is in haar werk in de meest letterlijke zin van het woord één van haar criteria, een nogal subjectief begrip, wat ik er verder van vinden moet is en blijft onduidelijk. En dat is precies de bedoeling van Silvia B. Ze zegt met haar creaties over allerlei tegenstellingen geen standpunt te willen innemen, nog iets te willen opleggen, maar enkel het denken op gang te willen brengen. Tja, ik denk dus inderdaad van alles als ik naar die verzameling mens- en dierlijke curiositeiten kijk, behalve aan verwondering. Een tipje van de sluier zou ze over haar twijfelachtige en curieuze fantasieën wel mogen oplichten, dat zou bij mij het 'echte denken', zoals ze dat zelf noemt, mogelijk opgang kunnen brengen! Tijdens de lunch in café 'Binnenhof' het café van RMT, hebben we onze opgedane artistieke gedachtespinsels even besproken. Zo ontstond er weer ruimte om onze behoefte aan kunstzinnige emoties in Gorssel verder te bevredigen.

In Gorssel kwamen we in 'MORE' museum voor modern realisme weer aardig aan onze trekken. De tentoonstelling 'Johan van Hell op klare toon' bood genoeg stof om onze kunstzinnige aspiraties te bevredigen. Johan van Hell (1889-1952) was zowel musicus als beeldend kunstenaar, hij was een dubbeltalent op hoog niveau. Zijn fijnzinnige schilderijen balanceren op de rand van melancholie en optimisme. Een ijzersterke mix van vorm en verhaal in sprankelende kleuren, een geëngageerd en geamuseerd waarnemer. Prachtig, die glasheldere, stadstaferelen met straatventers, kolenboeren, arbeiders en muzikanten. Ontroerend maar niet sentimenteel. En dan was hij ook nog een geweldig goede klarinettist. Verschillende keren heeft hij een vaste aanstelling aangeboden gekregen bij het Concertgebouworkest. Maar liever bleef hij invaller zodat hij tijd hield voor de beeldende kunst.

Pal naast Museum 'MORE' ligt café-restaurant 'Loetje'. We waren na al het moois wel toe aan een versnapering, bovendien zat de vijf in het uur. En voor we er goed en wel erg in hadden waren we met een bittergarnituurtje en een wijntje een uur verder, en zaten we te bedenken waar we zouden gaan eten. In 'De Rietstulp' in Oene hadden mijn zussen goede ervaringen opgedaan. Prima, en het lag nog min of meer op de route ook. Echter mede door m'n fout ingestelde tomtom, bleek Oene vinden in het donker zo eenvoudig nog niet. Maar uiteindelijk hebben we na veel gekronkel over boerenweggetjes Oene toch weten te vinden. Wij blij natuurlijk, maar dat had toch anders gemoeten. Onze blijdschap was echter van korte duur 'De Rietstulp' bleek gesloten, was me dat even vette pech! Gelukkig bood 'Café Restaurant Dorpszicht' in het centrum van Oene uitkomst. Het bleek een prima alternatief. Aan een mooie ronde tafel, met zicht op de plaatselijke biljartvedettes in actie, hebben we ons met z'n viertjes tegoed gedaan aan spareribs in huisgemaakte barbecuesaus. Heerlijk, maar de kunst om de 'Oener spareribs' zonder vette vingers binnen te krijgen mag geen naam hebben!

woensdag, november 30, 2016

zand zand heel veel geel zand


Hulshorsterzand, ofwel heel veel geel mul zand en vliegdennen, de enige boomsoort die kennelijk nog op de arme zandgrond wil groeien. Hoewel aan de randen, in de periferie van de zandverstuiving zal ik maar zeggen, ontdekten we toch ook nog wel enkele verdwaalde Hulststruiken vol met rode besjes. Een kleurig accent in deze ruige en boeiende onherbergzaamheid voor bijzondere planten en dieren.

De zandverstuiving is ooit door menselijk toedoen ontstaan. Vroegere heidevelden kregen door overbegrazing en te vaak plaggen en branden zo'n dun laagje vegetatie, dat ze niet langer bestand bleken tegen welke vorm van fysiek gebruik dan ook. De onvermijdelijke beschadigingen werden vervolgens door weer en wind verder te grazen genomen. Het zand ging stuiven, en de toch al kwakkelende vegetatie werd met zand bedekt en stierf helemaal af. En zo zijn op termijn grote zandvlaktes ontstaan op de Veluwe. Maar vanaf het midden van de achttiende eeuw werd geprobeerd het stuifzand terug te dringen middels de aanplant van grove dennen. Met name de bebossingen door het in 1899 opgerichte Staatsbosbeheer hebben in deze zoden aan de dijk gezet. Echter de zandverstuivingen die er nu nog zijn, waaronder het Hulshorsterzand, worden tegenwoordig bewust in stand gehouden als bijzonder landschapstype.

Hoewel het mulle zand de wandeling soms een beetje zwaar maakte, hebben we er afgelopen zondagmiddag evengoed erg van genoten!

zaterdag, november 26, 2016

van Hildsven tot Papaverweg


Eerst in de Dikninge Jan opgehaald. Vervolgens met z'n tweetjes verder naar Henk in de Hildsven aan de andere kant van de stad. Nadat we zijn nieuwe appartement, waarin hij sinds een maandje woont, uitgebreid hadden bekeken zijn we er eens even goed voor gaan zitten. We hadden elkaar voor het laatst in het voorjaar gezien (zie in blogarchief stukje 'over een plezant dagje in mei' van 22 mei 2016), maar onder het genot van een kopje koffie en een gebakje van Kwekkeboom teuten we verder alsof het gisteren was. Ernst en luim wisselden elkaar af. De gemiddelde leeftijd van ons drieën is rond de 76 jaar hebben we gisteren uitgerekend, maar onze gezamenlijke interesses zijn in de ruim 45 jaar dat we elkaar kennen nog immer hetzelfde. Tot op de dag van vandaag houden we ons met z'n drieën in het bijzonder bezig met architectuur, kunst en muziek, en doen we nieuwe indrukken op waarover we met elkaar discussiëren. Echter deze keer vroegen we ons af, hoelang dat nog het geval zou zijn nu bij Henk de ziekte Alzheimer is vastgesteld. De diagnose is in dit opzicht weinig hoopgevend, vergeleken met een halfjaar geleden ziet het er al anders uit. Wat een getob, toch gaat het nu nog redelijk, al mag hij al geen auto meer rijden. Daarom pluk de dag en laten we hopen dat de actuele situatie een tijd stabiel blijft. Dit gezegd hebbende besloten we dan ook over te gaan tot de orde van de dag, en wel bootje kijken!

Om binnenkort samen met zijn vrienden zijn 77e geboortedag te vieren, had Jan een varend eetcafé bedacht. Of wij zo goed wilden zijn om te helpen beoordelen of het bootje wat hij in gedachten had wel een goede keus was. Natuurlijk willen we dat Jan, dat doen we graag voor je, bovendien gaat het ons zelf uiteraard ook aan! Zijn oog was gevallen op de 'Independent3' van 'Rederij het IJ' aan de Papaverweg, een historische sleepboot die is omgebouwd tot een gezellig varend eetcafé, geschikt voor 25 tot 75 personen. En zo reden we even later door de haast eeuwig durende bouwput van Amsterdam-Noord richting Papaverweg. Maar alvorens ons daar te melden, hebben we wel eerst nog geluncht in het nabij gelegen restaurant 'Noorderlicht' aan het NDSM-Plein. Eén van de mooiste en meest dynamische locaties aan het IJ. We kozen voor het gemak alle drie maar voor hetzelfde, en wel een ruim gegarneerd briochebroodje met een biologische Hamburger en gerookte saus, friet en mayonaise. Een flinke hap die we met water en sauvignon blanc hebben weg gespoeld.

Aan de Papaverweg werden we op de 'Independent3' hartelijk welkom geheten door de schipper. We kregen tekst en uitleg over het wel en wee van de 'Independent3'. In de oorspronkelijk in 1955 in Sliedrecht gebouwde sleepboot zit een motor van 200 pk. Tot op de dag van heden doet dit stuk scheepvaarthistorie, dat nog op lucht moet starten, nog trouw dienst. Twaalf jaar lang versleepte ze zeeschepen in de haven van Rotterdam. In 1967 is ze verbouwd tot voet- en fietsveer en heeft ze tot begin van deze eeuw als zodanig dienst gedaan in de omgeving van Dordrecht. En sinds 2007 is ze een varend eetcafé in Amsterdam en omgeving. Een leuk scheepje Jan, een tochtje bij mooi weer naar 'Forteiland Pampus' lijkt ons wel wat, we zien jou invitatie in blijde verwachting tegemoet!

donderdag, november 24, 2016

over machinale performances


De Zwitserse kunstenaar Jean Tinguely is bekend geworden met z.g. kinetische kunst ofwel bewegende kunst. Hij behoorde bij de Franse, aan de Pop-art-beweging verwante kunststroming, Nouveau Réalisme. De kinetische kunstobjecten van Jean Tinguely kunnen op allerlei manieren in beweging komen, bijvoorbeeld door motoren, middels toeschouwers of door de wind. Jean Tinguely had een voorliefde voor absurditeit en fascinatie voor destructie en vergankelijkheid. Zo maakte hij bijvoorbeeld ook zelfvernietigende machines, voorbestemd om al werkend te veranderen en te verdwijnen. Hij verkende immer de grenzen tussen kunst en leven met zijn kinetische kunst, en bracht zodoende het kunstwereldje flink in beroering. De huidige expositie 'Machinespektakel' in het Stedelijk Museum Amsterdam, bestaat uit meer dan honderd machinesculpturen, films, foto's, tekeningen en archiefmateriaal van de 25 jaar geleden overleden kunstenaar.



Er was in het Stedelijk uiteraard nog veel meer te zien dat zeer de moeite waard was, maar de tentoonstelling 'Machinespektakel' vonden we, ondanks dat we het één en ander van Jean Tinguely al eens eerder hebben gezien in Kunsthal Rotterdam, alleen al een bezoek waard!

dinsdag, november 22, 2016

'de wind van voren krijgen' ...


Afgelopen zondag hebben in Zeeland zo'n driehonderd vrouwen en mannen op gewone fietsen een wedstrijdje 'tegen de wind in fietsen' gedaan op de Oosterscheldekering, een stukje van 8,5 kilometer. De zuidwesterstorm van 9 à 10 Bft. was dan ook koren op het molentje van de organisatie en de deelnemers, al zijn ze in mijn ogen zo gek als een deur! Het ging er heftig aan toe, hoewel er gelukkig niemand van de Oosterscheldekering is geblazen. Bij de vrouwen deed de winnares 28 minuten en 9 seconden over de afstand, de winnaar bij de mannen deed er 22 minuten en 30 seconden over.

Wind, als zeiler ben je er van afhankelijk, al zijn er grenzen. Hoewel veel Nederlandse spreekwoorden en gezegden over wind zijn ontstaan in het zeilerswereldje, zijn er volgens mij minstens zoveel gerelateerd aan andere zaken op dit ondermaanse. Zo heeft 'De wind in de zeilen hebben' meer betekenissen dan alleen lekker zeilen, 'Iemand de wind uit de zeilen nemen' is er ook zo één. En wat te denken van 'Iemand uit de wind houden' of 'Hoge bomen vangen veel wind', 'Met je neus in de wind lopen', 'Een waarschuwing in de wind slaan', 'De wind van voren krijgen', 'Zo de wind waait, waait het jasje', 'Er waait een andere wind', 'Een uur in de wind stinken', 'De wind eronder hebben', 'Wie wind zaait, zal storm oogsten', 'Met alle winden meewaaien', 'Van de wind leven', 'Krimpende wind en kijvende vrouwen, daar is doorgaans geen huis mee te bouwen' en zo zijn er nog veel meer met de wind als motief. Zie o.m. mijn stukje 'Wind' van 26/7'08.

Nog enkele bekenden uit het zeilerswereldje zijn: 'voor de wind', 'ruime wind', 'halve wind', 'aan de wind' maar ook 'Komt wind voor regen, dan is er niets aan gelegen; Doch komt regen voor wind, berg dan de zeilen gezwind' en 'Een krimpende wind, is een stinkende wind'.

donderdag, november 17, 2016

de vele gezichten van de mens


'Ecce Homo', Jheronimus Bosch.
'Ecce Homo', ofwel 'Zie de Mens' in gewoon Nederlands, zou Pontius Pilatus hebben gezegd toen hij de bespotte en gemartelde Jezus aan het Joodse volk toonde. (Johannes 19 vers 5: Jezus dan kwam uit, dragende de doornenkroon en het purperen kleed. En Pilatus zeide tot hen: Zie, de Mens!)
Een gebeurtenis die in de Westerse wereld door de eeuwen heen door menig beeldend kunstenaar is geporttretteerd. Jheronimus Bosch porttretteerde eind 15e eeuw genoemde bijbelpassage als afgebeeld. De naam van de expositie in 'De Fundatie' bracht mij op dit schilderij, maar in de eeuwen daarvoor en daarna zijn er uiteraard ontelbare portretten van de mens gemaakt. De expositie 'Zie de mens' behelst echter 100 werken die in de laatste 100 jaar zijn gemaakt door kunstenaars als Dumas, Picasso, Bacon, Rauch en vele, vele anderen. Ze hebben middels de schijnbaar eenvoudige, overzichtelijke vorm van het portret de rijkdom en complexiteit van de moderne wereld weten op te roepen. De mensfiguur werd op allerlei manieren vervormd of met nieuwe vormen en betekenissen geladen, variërend van abstractie en symboliek tot idealisme en roem. In praktisch elk portret duiken wel meerdere van zulke facetten op. De schijnbare paradox dat we de mens evengoed als een verschijning zien die niet op een andere manier verbeeld had kunnen worden, is volgens de samensteller van 'Zie de Mens' misschien wel essentieel!

Er bestaat ook nog een andere manier van portretteren. In 'The Missing Person' (zie in bovenstaande collage) van Ger van Elk, Amsterdam, 1941-2014 ontbreekt iemand. Maar aan de reacties en uitstraling van de aanwezigen te zien, dwingt de niet zichtbare persoon kennelijk respect af. Bijzonder frappant vond ik de opmerking: Een mechanisme trouwens waar God ook een mooie carrière mee heeft opgebouwd.

Heel bijzonder vond ik de video 'Chrysalide' van de in Frankrijk woonachtige Algerijnse kunstenaar Adel Abdessemed (Constantine, 1971). In zijn werk zet hij zijn verleden, zijn land en zijn worsteling met de religie op scherp. Dat is o.m. te zien in de video 'Chrysalide' waarin Abdessemed de allesbedekkende niqab van een vrouw ontrafelt. De 'Chrysalide' of pop in goed Nederlands, wordt ontpopt. Terwijl Abdessemed om de vrouw heen blijft lopen verdwijnt het gebreide kledingstuk uiteindelijk volledig. De bloedmooie vrouw die dan in evakostuum tevoorschijn komt roept natuurlijk nogal wat ideeën en associaties op. Het werk is niet perse antiereligieus bedoeld, maar Abdessemed vraagt zich af in hoeverre de naakte vrouw nu vrij is. Of de vrouw als symbool van religie en geloof nu niet getransformeerd is tot een ander symbool, van vrouwelijkheid, seksualiteit of lust. Adel Abdessemed, zo las ik, wil met dit werk laten zien, dat je best aan het ene keurslijf kan ontsnappen, maar er al snel een ander voor in de plaats komt.

'Zie de Mens', 100 jaar, 100 gezichten, een bijzonder boeiende tentoonstelling!

dinsdag, november 15, 2016

'Pavane' + in de Achterstraat.


Het jubileumconcert dat 'Pavane' j.l. 12 november gaf in de Geref. Kerk aan de Achterstraat in Putten, had op enkele intermezzo's met het 'Barnevelds Saxofoonkwartet' na, hetzelfde repertoire als een week eerder in de Catharinakapel in Harderwijk. ( Zie mijn stukje 'Pavane' in de Catharinakapel van 5 november j.l.) Dirigent Hetty van Beek had een prachtige selectie gemaakt uit het repertoire van de afgelopen twintig jaar. Toch klonk het weer heel anders, en dat heeft natuurlijk alles met akoestiek en ruimte te maken. Beide locaties hebben een akoestiek die er zijn mag, maar door het volumeverschil en de sfeer van de ruimte is de beleving anders. Je zou misschien kunnen zeggen, dat het jubileumconcert door het gastoptreden van het 'Barnevelds Saxofoonkwartet' van een klein plusje voorzien was, maar van beide concerten heb ik zeer genoten. Kleinkoor 'Pavane', voorheen 'Vol Luid', is zoals in onderstaande impressie te horen is, een koor van niveau!



(Met dank aan Jan van der Kolk voor de foto's.)

zondag, november 13, 2016

de stad van de kruikenzeikers


Na een min of meer slopende tocht langs duizenden vierkante meters mode bij 'van Tilburg' in Nistelrode, kwamen we toen we eindelijk geslaagd waren ook nog op het lumineuze idee om even door te rijden naar Tilburg voor een bezoekje aan het prachtige Textielmuseum dat ze daar hebben. (Zie in blogarchief stukje 'over een plezant dagje in mei' van 22 mei j.l.) We waren nu toch redelijk in de buurt en hadden bovendien het juiste textielgevoel, of hoe je dat ook moet noemen, te pakken. En zo kon het gebeuren dat we een uurtje later in Tilburg rondliepen.

Tilburg of Kruikenstad, tijdens carnaval vertroeteld 'stad van de kruikenzeikers' genoemd. Een naam die ze vanuit het verleden te danken hebben aan de vele textielarbeiders die volgens Bartjens elke dag hun urine in kruiken meenamen naar de fabriek, waar het voor de textielbewerking (vollen, verven en wassen) gebruikt werd. Over de kruikenzeikers doen de meest fantastische verhalen de ronde, die bovendien door de VVV en de carnavalsverenigingen zorgvuldig in stand worden gehouden. Het fleurt het werkelijke verhaal van de hard werkende textielarbeider, die zes dagen per week met z'n kruikje drinken naar de fabriek toog voor een schamel loon een beetje op. Het staat overigens buiten kijf dat vroeger urine werd gebruikt voor de textielbewerking. Maar het in 1965 geportretteerde beeldje 'de kruikenzeiker' moeten we volgens Bartjens toch meer zien als zelfspot van de Tilburgers over hun roemruchte textielverleden.

Het Textielmuseum is eigenlijk één groot bedrijf. Behalve dat ze daar laten zien hoe alles nu en in het verleden wordt en werd gedaan, verzorgen ze ook tentoonstellingen en geven ze educatieve rondleidingen. Het museum werkt verder nauw samen met productontwikkelaars en geeft zowel nieuwe onbekende als gevestigde kunstenaars de kans om een project op poten te zetten. Een bijzonder museum, verder vonden we alleen al de exposities Pop Art Fabrics & Fashion - van Warhol tot Westwood en Switch - Dutch Design on the Move (1990-2015) een bezoek meer dan de moeite waard!