dinsdag, september 27, 2011

Bostoren (2)


Op woensdag 8 april 2009 schreef ik m'n eerste stukje over de bostoren. Een stukje wat toen min of meer ging over het ontwerp, de afmetingen en de realisatie van de bostoren op 'Landgoed Schovenhorst' in Putten.

Gisteren, bijna 2,5 jaar later waren we er weer, maar nu met kinderen en kleinkinderen. Eén voor één wurmden we ons m.b.v. de streepjescode op het entreebewijs door het smalle draaihek naar binnen. De klim naar boven kon beginnen, 235 treden naar de top op 40 meter boven maaiveld. Leeftijdverschil en conditie uit zich volgens mij nergens zo manifest als op een trap. Toen ik halverwege de trap naar boven liep te hijgen en te puffen, kwamen mijn kleinkinderen me vanaf hogere sferen alweer tegemoet, om vervolgens ver voor mij uit moeiteloos voor de 2e keer naar de top te huppelen!

Op de top net boven de boomkruinen hadden we een prachtig uitzicht over het ca. 160 jaar oude landgoed 'Schovenhorst' en een groot deel van de Veluwe. In de verte een streep Randmeer en de hoge bebouwingen van omliggende plaatsen als Nijkerk, Amersfoort, Ermelo, Harderwijk en meer. Wel jammer dat het een beetje heiig was, want bij helder weer kan je zelfs de bijna 32 km verderop gelegen TV-toren zien in Hilversum.

Een aantal van ons hebben tijdens de tocht omlaag, nog even lekker in de spectaculaire klimkooi rond gesprongen. Een trampolineachtige constructie van open netwerk op een kleine 30 meter boven de grond. Het leek gewaagder dan het was, toch was ik blij dat iedereen even later weer gezond en wel met beide benen op de grond stond.


Na het klimavontuur hebben we nog een wandeling gemaakt over het prachtige landgoed. Niet te lang, want toen enkele gastjes op een bepaald moment een beetje over honger en dorst begonnen te zeuren, hebben we de auto maar opgezocht. En eenmaal thuis had de hele meute zo'n enorme trek, dat de pizza's niet aan te slepen waren!

zondag, september 25, 2011

Neutrino's


Als het klopt las ik, is het de grootste natuurkundige ontdekking sinds een halve eeuw. Neutrino's, deeltjes die sneller reizen dan het licht, een regelrechte revolutie in de natuurkunde! Echter de meeste fysici schijnen voorlopig nog knap sceptisch te reageren op de Italiaanse studie. Ze willen eerst het resultaat van een Amerikaanse en Japanse second opinion afwachten.

In m'n stukje 'Leven' van 25 januari 2010, had ik het over het CERN en over de zoektocht naar het z.g. Higgs-boson, het kleinste en nog ontbrekende elementaire bouwsteentje waaruit het leven bestaat. Of er al vorderingen zijn gemaakt in die richting weet ik niet, maar kennelijk hebben de wetenschappers van het deeltjeslab CERN en passant wel ontdekt, dat neutrino's sneller reizen dan het licht!

Vanuit het CERN werden in drie jaar tijd 16000 stralen neutrino's afgevuurd op het observatorium in Gran Sasso in Italië, waar ze door detectoren werden opgevangen. De afstand van 730 km zou door een lichtstraal in 2,4 duizendste van een seconde worden afgelegd, de neutrino's waren echter 60 nanoseconden (miljarden van een seconde) sneller, en hadden zodoende bij aankomst in Gran Sasso een voorsprong van 18 meter op de lichtstraal.

De neutrino, wat letterlijk 'klein neutrale zone' betekend is een verwant van de elektron, een minuscuul, ongrijpbaar en onzichtbaar deeltje afkomstig uit het heelal en een groot deel van de radioactieve straling die onze dampkring binnendringt. De eerste observatie van een neutrino was in een z.g. bellenvat (zie onderstaande foto) en dateert van november 1970.


De onzichtbare neutrino raakt een proton (rechts op foto). De neutrino verandert in een mu-meson (de lange streep in het midden van de foto). De korte streep is het proton. Het derde spoor is van een pi-meson welke door de botsing ontstond.

Ben benieuwd naar het resultaat van de Amerikaanse en Japanse controle metingen. Als die op hetzelfde uitkomen als de Italiaanse metingen, dan moeten zo ongeveer alle fundamentele fysische theoriën herzien worden. Ofwel de relativiteitstheorie die tot in alle haarvaten van de huidige natuurkunde is doorgedrongen op de schop! E=mc2 op de helling? Ik kan het haast niet geloven, ik denk dat Einstein zich nog wel eens zal omdraaien in z'n graf. Alhoewel dat moeilijk zal gaan want op z'n hersenen na is hij gecremeerd en is zijn as verstrooid.

woensdag, september 21, 2011

Vestingstadje Woerden


Een drive-in-museum noemen ze in Woerden de parkeergarage 'Castellum'. En terecht, want toen we de parkeergarage indoken, doken we en passant ook onder in het Romeinse verleden van Woerden. Behalve allerlei vondsten en foto's in vitrines van de vrij recente opgravingen hier, waren er ook een aantal prachtige wandschilderingen te zien over het leven in en rond het Castellum Laurium, zoals de Romeinse legerplaats aan de Rijn hier tussen ongeveer 50 en 270 jaar na Christus werd genoemd.


Buiten op het Kerkplein heerste vanwege de markt een gezellige drukte. En door het redelijke weer was het op de enkele omliggende terrasjes ook een volle boel. Maar de sfeer en het karakter van het Kerkplein, in het hart van het oude vestingstadje, wordt naar mijn gevoel toch het meest bepaald door de omringende bebouwing. Historische gebouwen zoals de Petruskerk (1372), het Arsenaal (1762), de Kazerne (1787) en het Stadsmuseum (1501) zijn naar mijn gevoel de belangrijke beeldbepalende elementen rondom het plein. De overige bebouwing rond het plein, voornamelijk winkelpanden en wat horeca, is van een heel andere orde en heeft minder allure.



Na een hapje in Grandcafé-Restaurant 'bij Petrus' in de Kazerne, hebben we het een eindje verderop aan het Kerkplein gelegen Stadsmuseum bezocht. In de tentoonstelling 'Stadsjongens' met werk van Araun Gordijn (schilderijen), Jeroen Hermkens (schilderijen) en Arthur Martin (foto's) hadden ze ook Woerden in beeld vastgelegd. Met name de oude plaatselijke industriële bebouwing langs de Oude Rijn richting Bodegraven van Jeroen Hermkens vond ik goed. Prachtig realistisch geschilderd, begin mei had ik op die plek nog gevaren op sleepboot Mokum, zie mijn stukje 'Mokum versus Herenleed' van 5 mei j.l. Boven op de zolderverdieping weer allerlei Romeinse zaken bekeken en een filmpje van o.a. de opgravingen in Woerden.

De expositie 'Weidevogels' in 'Kasteel Woerden' aan de rand van het oude centrum was de wandeling meer dan waard. De foto's en de film die natuurfotograaf Danny Ellinger gemaakt had van Grutto's, Kieviten, Wulpen, Tureluurs, Veldleeuwerikken en nog veel meer soorten waren fantastisch. Door de hedendaagse monocultuur in de weilanden loopt de weidevogelstand terug. Daar moet wat aan gedaan worden, minder maaien, meer onkruiden en de grondwaterstand omhoog! Simpel, maar dat is in de hedendaagse economie makkelijker gezegd dan gedaan. Toch wordt eraan gewerkt zagen we in het filmpje. Er komen meer weidegebieden bij waar ze de natuur weer meer zijn gang laten gaan. Gebieden die hooguit door de mens zullen worden betreden en bewerkt zoals ze dat pakweg 100 jaar geleden deden. En dat geeft hoop in de toekomst voor de weidevogelstand!

woensdag, september 14, 2011

megakristallen


De 'Grot der Kristallen' of in het Spaans de 'Cueva de los Christales' is volgens Ben van Raaij (vanmorgen in de Volkskrant) een geologisch wereldwonder! Volgens mij heeft hij daar gelijk in, ik wist eerst niet wat ik zag. M'n eerste gedachte ging uit toen ik de foto zag naar een groot gebouw, dat door een aardbeving of een aanslag was ingestort. En tussen de balken en het puin reddingswerkers op zoek naar slachtoffers. Maar gelukkig niets van dat alles, het waren enorme kristallen in een grot op ca. 300 meter onder de grond in de Naicamijn in de Mexicaanse deelstaat Chihuahua.


Ik las dat de megakristallengrot pas in 2000 is ontdekt door een paar mijnwerkers. Onderzoekers schatten dat de kristallen bij een temperatuur van rond 54ºC er 100 duizend tot een miljoen jaar over gedaan hebben om uit te groeien tot deze megakristallen, waarvan sommige in doorsnede meer dan een meter dik zijn bij een lengte van vijftien meter. Wel een ruime groeitijdmarge, dat moeten ze toch iets nauwkeuriger kunnen bepalen lijkt mij. Aan de andere kant t.o.v. het ontstaan van het universum en de ontwikkeling van onze aardbol, stelt de ruim gekozen groeitijdmarge natuurlijk helemaal niets voor.



Ben benieuwd hoe de doorsnede van die enorme kristalstammen eruit ziet. Ik kan me vergissen, maar ik meen toch ook weer een zeshoek of hexagonachtige vorm te hebben gezien, net als bij basaltzuilen, (zie mijn stukje 'zeshoek of hexagon' van 21 juli 2011). Alhoewel het één is ontstaan in heet, mineraalrijk water dat opborrelt uit dieper gelegen vulkanische bronnen, en het andere door afkoelen en stollen van lava, een vulkanisch gesteente. Ofwel in het ene geval zou door afkoeling de hexagonvorm ontstaan door aangroei, en in het andere geval juist door krimp. Te mooi om waar te zijn misschien?

Hoe dan ook het zijn boeiende en wonderbaarlijke natuurverschijnselen!

maandag, september 12, 2011

tijdsbestedingen


Aan de startpagina van Sagittarius heb ik de link    VA    music and acoustics  toegevoegd. De link waarmee je middels enkele muisklikken uiteindelijk ook uitkomt op mijn oude site, waarin ik het resultaat van bepaalde tijdsbestedingen van me nader uit de doeken doe. Tijdsbestedingen die me ook nu nog af en toe aardig van de straat kunnen houden! Dat is niet erg, integendeel vermits het bij 'af en toe' blijft. Evengoed moet je dan wel je site bijhouden, en daar schortte bij mij het één en ander aan. Al lange tijd had ik daar totaal niets aan gedaan, het was een futloze website geworden, veel te lang op één stand. Dat kon echt niet langer zo, het is één van de twee, eraf met dat ding of actualiseren en bijhouden!

Voor het laatste heb ik gekozen, vandaar deze actie. Gek, maar het voelt na zo'n lange periode een beetje alsof ik mezelf ook reanimeer. Ben trouwens wel benieuwd of de reanimatie me dan ook extra 'af en toe's' in bepaalde tijdsbestedingen zal opleveren. De tijd zal het leren, maar het moet natuurlijk niet te gek worden!

dinsdag, september 06, 2011

Ilperveld & omstreken



Start en finish van de jaarlijkse fietstocht met de familie van D. was deze keer georganiseerd in Zuidoostbeemster. Daar, in de serre van het Van der Valk Hotel had zich rond het middaguur een bonte stoet goedgemutste pedaalridders verzameld. Na wat te hebben bijgepraat met koffie en gebak, werden we door beide organisatoren Hans en Carla vriendelijk verzocht, het stalen ros zo langzamerhand maar eens te gaan bestijgen. En aldus geschiedde!

Eerst maar eens gezamelijk Purmerend zien uit te komen met al die vervelende stoplichten op ons pad, best lastig met zo'n grote groep. Maar iedereen lette goed op, dus ging het uiteindelijk prima. Na bij Ilpendam met het pondje het Noord Hollands Kanaal te zijn overgestoken, werden we door de organisatie getrakteerd op een voedzame krentebol, al of niet met boter en/of kaas. Vervolgens peddelde de hele meute over de kanaaldijk verder in de richting van het bezoekerscentrum Ilperveld. Niet te geloven, maar daar aangekomen waren sommigen alweer aan een drankje of ijsje toe. Moet kunnen, geen probleem, we zaten lekker in het zonnetje, en bovendien moesten we toch ook nog wachten op de gids die ons in zijn elektrische fluisterboot zou meenemen het waterrijke natuurgebied in.

Het natuurgebied Ilperveld is een open veenweidegebied waar je alleen per boot doorheen kan varen. Een gebied van honderden eilandjes, sloten, plassen, petgaten en door koeien en schapen begraasde weilandjes. Het gebied is een eldorado voor vele soorten soorten vogels, alhoewel ik het er nu opvallend stil vond, maar dat zal in deze periode van het jaar zeker met de vogeltrek te maken hebben. Nabij een uitstapplaats halverwege onze excursie hebben we samen met de gids een wandeling gemaakt over één van de vele eilandjes. Een wel zeer bijzondere ervaring, dat lopen over z.g. trilveen, alsof je een beetje over water loopt.

Na deze bijzondere en leerzame excursie, moesten we uiteraard ons stalen ros weer opzoeken. Via Den Ilp fietsten we door het Purmerland terug naar Zuidoostbeemster. Van al dat fietsen hadden we behoorlijk dorst gekregen, maar daar wisten ze op het terras van onze vriend Van der Valk gelukkig wel raad mee. We hebben daar met z'n allen in het zonnetje een tijdje heerlijk zitten pimpelen. Maar ja, na verloop van tijd moesten we toch naar binnen, de serre in, waar het eten werd opgediend. En daar waren we toch ook wel weer aan toe!



Van Ad, onze padre familias, kregen we deze keer weer allemaal het ons zo welbekende fietsvaantje uitgereikt. Een bijzonder vaantje deze keer, een vaantje met een memorandum aan de gebeurtenissen van vorig jaar omstreeks deze tijd. Toen de jaarlijkse fietstocht, die toen in Ermelo was georganiseerd, werd overschaduwd door het overlijden van Jan van V. kort daarvoor, waardoor het fietsvaantje er o.a. bij ingeschoten was!

Volgend jaar gaan we bij leven en welzijn fietsen in de Achterhoek hoorde ik van m'n neef. Fantastisch, zo'n spontaan aanbod van de volgende generatie om de fietstocht in 2012 te organiseren. Ik kijk er al weer naar uit!

zondag, september 04, 2011

Tempus fugit.



De tijd vliegt! Het was weer een memorabele dag j.l. vrijdag 2 september en prachtig weer! En de expositie Hortus/Corpus van de Antwerpse kunstenaar Jan Fabre (1958) in en rond het Kröller-Müller Museum is nog tot en met zondag te zien, nog mooi op tijd dus. Gezien de lange rij voor de kassa, waren we kennelijk niet de enige die zin hadden in een dagje museum en/of Hoge Veluwe. Het kon de pret niet drukken, maar het kostte ons wel ruim een half uur voor we binnen waren.

Jan Fabre heeft de expositie van zijn tekeningen, schilderijen, beelden en installaties een Latijnse naam gegeven: Hortus/Corpus, de tuin en het lichaam. Het is, las ik, waar het voor Fabre om gaat in de kunst. Over de oorsprong van alles, over de schoonheid, over het vieren van de kunst, het leven, de dood. Daarbij mijdt hij de confrontatie niet in een spel met religieuze symboliek. Het is sex en drugs en rock & roll.

In het beeldenpark, een behoorlijk eindje buiten het museum, lag het serene slagveld van Fabre, het Sanquis/Mantis Landscape (Battlefield) genoemd. Daar lagen verspreid over de bosbodem delen van harnassen, helmen, arm- en beenstukken mooi te blinken in de zon. Onderdelen van één van de performances van Fabre. In één van de zalen binnen was andere krijgskunst te zien. Slagvelden vol insekten, gedisciplineerd in slagorde opgesteld.
Op een lange rij hardstenen sokkels elders in het beeldenpark, zagen we bronzen koppen staan van Jan Fabre zelf. Hoofdstukken genoemd, allemaal voorzien van hoorns, geweien of delen daarvan, telkens met een andere gezichtsuitdrukking en refererend aan een ander dier. Fabre plaatst zich zo tussen mens en dier in, en versterkt dit nog eens door de hele serie buiten in de natuur te plaatsen.

In een aparte zijzaal in het museum was 'de fontein van de wereld' te zien. Daar lag Fabre op z'n rug in spijkerpak met een loodrechte erectie tussen een stapel omgevallen grafzerken. En daar beleeft hij als uiting van grote levensdrift om het half uur een krachtige ejaculatie, een ode aan de creatieve potentie van de mens. Ik heb een tijdje staan kijken daar, maar die orgastische performance heb ik daar helaas moeten missen. Het kan natuurlijk zijn dat zo'n fonteininstallatie het aan het eind van de tentoonstelling heeft laten afweten, maar de installatie kan uiteraard ook zijn uitgezet, omdat ze het daar in het Kröller-Müller maar een te vochtige boel vonden worden.

Na het museum zijn we nog naar Jachtslot Sint-Hubertus gepeddeld. Fietsen zat voor handen, het witte fietsenplan op 'De Hoge Veluwe' werkt volgens mij na al die jaren nog perfect.



Jachtslot Sint-Hubertus, ontworpen in 1914 door arch. Berlage in opdracht van het echtpaar Kröller-Müller (later, door problemen tussen beide partijen is het ontwerp gewijzigd c.q. afgerond door arch. v.d. Velde), zag er gesloten uit. Geen probleem, wij kwamen gelukkig niet voor een rondleiding. Een poosje aan de vijver gezeten daar met een drankje, en dat was heerlijk.



Op de terugtocht kwamen we nog langs dat merkwaardige standbeeld van Christiaan de Wet (1854-1922) in boerenkledij. Hij was generaal in de laatste boerenoorlog (1899-1902) in Zuid-Afrika. Door zijn strijd voor onafhankelijkheid van de boerenrepublieken daar, en zijn verzet tegen de Britten (en niet te vergeten de autochtonen), groeide hij in Nederland uit tot een volksheld. Het echtpaar Kröller-Müller bewonderde deze man zo zeer, dat ze de Nederlandse beeldhouwer Mendes da Costa (Amsterdam, 1863-1939) in 1915 opdracht gaven een standbeeld van hem te maken. Het beeld staat sinds 1921 op De Hoge Veluwe, het landschap dat Christiaan de Wet tijdens een bezoek hier, nog het meest aan het Zuid-Afrikaanse landschap deed denken.

Of de generaal in onze tijd ook tot een Nederlandse volksheld uit zou groeien durf ik zeer te betwijfelen! Ja, mogelijk bij een populistische groepering, maar daar ga ik hier verder niet op door. Hoe dan ook, de tijd van de generaal is reeds lang vervlogen!
Maar wij leven nog en hebben hier vandaag, ruim 110 jaar later, een leuke dag gehad. We zijn dan ook met een grote boog omdat malle beeld van hem daar in 'the middle of nowhere' heen gefietst.

donderdag, september 01, 2011

walvis en bulbsteven



Weer is een dode walvis op een bulbsteven van een schip een haven komen binnenvaren, deze keer in Rotterdam! Honderden mijlen worden de dieren ongemerkt meegesleept door de schepen. In mijn stukje 'Walvis voor de boeg' van 28 juli 2009 heb ik het er ook al eens over gehad. Het ging toen over de 'Sapphire Princess', een groot cruiseschip dat de haven van Vancouver kwam binnenvaren met een dode vinvis van 21 meter lang op de boeg. In 2010, nog geen jaar later, las ik dat ditzelfde schip in die contreien weer een dode walvis op de bulb had liggen!

Volgens mij komen er door aanvaringen met grote schepen, al of niet voorzien van een bulbsteven, meer walvissen om op de druk bevaren wereldzeeën dan we te zien krijgen. De meeste grote zeeschepen, zo niet alle, zijn uitgerust met zo'n hydrodynamische knobbel vooraan de steven. Het schijnt brandstof te besparen, doordat onder het varen het energieverlies door de optredende boeggolf aanmerkelijk wordt gereduceerd. Dan moet er natuurlijk niet iets groots als een walvis achter blijven haken, want dan ben je snel door je brandstofwinst heen!
Echter wil een dode of zwaargewonde walvis op de bulbsteven achterblijven na een aanvaring, dan zal voor het evenwicht zo'n groot en zwaar beest toch min of meer centraal geraakt moeten worden, anders zal het door onbalans en vaart toch zeker van de bulb afglijden. En dat laatste zal naar mijn gevoel vaker voorkomen, dan dat ze keurig dood op de bulb een haven komen binnenzeilen.



Overigens wat een lekker klusje om zo'n walvis te ontleden die al een tijdje dood is. Maar die gasten van museum Naturalis uit Leiden weten wel hoe ze dat aan moeten pakken. Alleen voor het oog van de walvis hadden ze wel mooi een te klein potje meegenomen!